بررسی تغییرات جمعیت تریپس پیاز (thrips tabaci lind.) و تأثیر آن روی غده دهی و عملکرد ارقام انتخابی پیاز در اصفهان

از جمله آفات مهم پیاز که سبب کاهش کمیت و کیفیت محصول می گردد تریپس پیاز می باشد. به منظور بررسی ومقایسه نوسان جمعیت تریپس پیاز و تاثیر آن روی برخی صفات زراعی از جمله غده دهی و عملکرد آن، 9 رقم پیاز که از لحاظ خصوصیات زراعی و انبارداری برتری خود را در سال های 1377 تا 1379 در منطقه اصفهان نشان داده بودند، انتخاب شدند و بذور آنها در دو آزمایش جداگانه (سمپاشی شده و سمپاشی نشده) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه کشت گردیدند. نمونه برداری برای شمارش تعداد تریپس و اندازه گیری وزن تر، وزن خشک و نسبت غده دهی بوته ها به صورت هفتگی انجام گردید. پس از برداشت، میزان عملکرد و تأثیر سمپاشی روی آن در ارقام مورد آزمایش بررسی شد. داده های هر آزمایش به صورت طرح کرتهای خرد شده در زمان مورد تجزیه جداگانه قرار گرفت و سپس نتایج دو آزمایش در هم ادغام شدند. سمپاشی بطور معنی داری باعث کاهش جمعیت آفت، افزایش وزن تر و خشک بوته و کاهش نسبت غده دهی گردید لیکن روی علکرد تأثیری نداشت. بین ارقام مختلف از نظر تراکم جمعیت تریپس اختلاف معنی داری وجود داشت. رقم قرمز آذر شهر دارای بیشترین تراکم آفت و ارقام سفید قم، سفید کاشان، محلی کوار، سفید ابرکوه و یلوسوئیت اسپانیش دارای تراکم آفت کمی در مقایسه با سایر ارقام مورد آزمایش بودند. همچنین ارقام مختلف از نظر وزن تر، وزن خشک، نسبت غده دهی و عملکرد دارای اختلاف معنی داری بودند. رقم محلی کوار دارای کمترین وزن تر و خشک و عملکرد بود. رقم سفید ابرکوه دارای بیشترین وزن تر و عملکرد در بوته بود. اثر متقابل سمپاشی و رقم روی صفات مختلف معنی دار بود. بدین مفهوم که تأثیر سمپاشی روی این صفات تابع رقم می باشد. مقایسه صفات در زمان های مختلف نمونه برداری نشان داد که تفاوت بین تعداد تریپس در هر بوته، وزن تر و خشک بوته و نسبت غده دهی بوته در زمان های نمونه برداری معنی دار بود. به طوری که در 14 مرداد و 11 شهریور (به ترتیب 130 و158 روز پس از کاشت) بیشترین تراکم آفت مشاهده شد. وزن تر، وزن خشک و نسبت غده دهی بوته ها نیز به مرور زمان افزایش نشان دادند. اثر متقابل سمپاشی و زمان نمونه برداری روی اکثر صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. یعنی تاثیر سمپاشی در زمان های نمونه برداری متفاوت بود.